Wat is de taak van onderwijs? Is het kinderen aan een diploma helpen of ze opleiden tot goede burgers? Deze vraag stelde Monaïm Benrida in zijn laatste blog als accountmanager bij het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap. Een interessante kwestie.
Ik vind dat het ten eerste de taak van de ouders is om kinderen op te voeden. Dat je (actuele) zaken met ze bespreekt, dingen uitlegt en verder gaat bij wat school ze leert. Helaas weet ik via mijn werk dat dit niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Zo sprak ik een keer een vmbo-mentor die me vertelde over een jongen die steeds te laat kwam. Nablijven, briefjes, strafwerk, niets hielp. Wat bleek? De jongen kon geen klok kijken. Hij had het ooit op de basisschool geleerd, maar daarna was er niemand die het met hem besprak. Er was niemand die zei ‘kun jij me vertellen hoe laat het nu is?’ of ‘om zeven uur gaan we naar bed, is het al zover?’ Hoe sneu is dat. Laat staan dat deze ouders hem vroegen of hij zijn huiswerk had gemaakt of welk boek hij voor zijn lijst moest lezen.
Je kunt er dus niet vanuit gaan dat ouders thuis alle verantwoordelijkheid nemen die ze zouden moeten nemen. Daarbij is de rol van sportvereniging en kerk de laatste decennia minimaal geworden. Dan blijft de school over als dé plek om kinderen te bereiken. En om verder te gaan waar de opvoeding stokt. Zoals Monaïm zegt: er is geen alternatief.
Ik zie zeker het belang van een diploma in. Het heeft mij een goede basis gegeven en mede gebracht waar ik nu ben. Al besef ik me al te goed dat ik geluk heb gehad: mijn jeugd was fijn en ik ben iemand die goed gedijt in het onderwijssysteem. Dat geldt helaas niet voor iedereen. Naast dat diploma heb ik ontzettend veel geleerd in de praktijk. Gewoon, door te doen, te kijken, te vragen en mijn gezonde verstand te gebruiken. Maar dan moet je wel durven. Je hebt competenties nodig om die kennis te verwerven. En die competenties leerde ik thuis, via bijbaantjes en op school.
Het legt een grote druk op de scholen die hun bordje toch al vol hebben. Moeten docenten nóg meer doen naast lesgeven, dossiers bijhouden en checklists invullen? Volgens Monaïm moet het niet meer, maar anders. En ik ben het roerend met hem eens. Want waarom is het (basis)onderwijs nog ingedeeld in vakken? Waarom wordt aardrijkskunde strikt gescheiden van geschiedenis en rekenen? Hoe zou het zijn als je die vakken combineert door bijvoorbeeld op denkbeeldige vakantie door Europa te gaan, onderweg de grond te bekijken, de geschiedenis te beschrijven en de benzinekosten te berekenen? En waarom verwachten wij van kinderen dat ze interesse op kunnen brengen voor zaken die hun leefwereld totaal niet raken? Ga maar eens na bij jezelf: wat vind je interessant om te weten en te lezen? Juist ja. Dat wat een klein beetje over jou gaat.